ေက်ာ္၀င္း
ျမန္မာ့ေႏြဦး အခါလည္ေက်ာ္လာသည္ႏွင့္ ေဘးမွရပ္ၾကည့္ေနျမဲ စာေရးသူမွာ၊ ရင္မ ေနရေတာ့သည္။ ဤအခုိက္မွာပင္၊ ဘယ္(လ)ဂ်ီယံႏိုင္ငံ၊ ဘရပ္ဆဲ(လ) အေျခစိုက္ ‘International Crisis Group’ ၏ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီ ၁၁ ရက္ေန႔စဲြျဖင့္ ထုတ္ျပန္လုိက္ေသာ ‘Reform in Myanmar: One Year On’ အမည္႐ွိ စာတမ္းကို ဖတ္လိုက္ရရာ၊ ပို၍ပင္ ဂ႐ုဓမၼထား ေစာင့္ၾကည့္ေနမိသည္။
အဆိုပါစာတမ္းက၊ ျမန္မာ့ဒီမိုကရက္တိုင္ေဇးရွင္း၏ အံ့ဖြယ္ေအာင္ျမင္မႈမ်ားကို မီးေမာင္းထုိးျပထား သလို၊ ျဖစ္တန္ရာစိန္ေခၚခ်က္မ်ားကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္သတိေပးထားသည္။ ဆိုခဲ့ပါစိန္ေခၚခ်က္မ်ားထဲမွ တစ္ခုမွာ – ယခုလို … ၊ “ အေျပာင္းအလဲမ်ားေၾကာင့္၊ လူထု၏ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားျမင့္မားလာခ်ိန္၊ ကာလတာရွည္ ႐ွိေနခဲ့ေသာ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ားလည္း ေလ်ာ့ပါးလာခ်ိန္ …၊ ဤကဲ့သို႔ေသာ အေျခအေန အခ်ိန္အခါမ်ဳိးတြင္ မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားထြက္ေပၚလာႏိုင္စရာ အလားအလာရွိေပသည္ …။” – စသျဖင့္။
အားလံုးသိၾကသည့္အတိုင္း၊ အလုပ္သမားမ်ား၏ သဘာ၀က်ေသာလိုလားေတာင္းဆိုမႈမ်ား၊ ၿမိဳ႕ျပလူထု၏ ဖေရာင္းတိုင္မီးကိုင္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္မႈမ်ား၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၏ အႏွစ္ႏွစ္အလလ မျပည့္ဝခဲ့ေသာ ခ်ဥ္ျခင္း …၊ စသည္ စသည္မ်ားကို ဆက္တိုက္ဆိုသလို ၾကားေန ျမင္ေနရရာ၊ အရာအားလံုးကို စာနာနား လည္ႏိုင္ေသာ္လည္း၊ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ရသည္မ်ားကိုမူ မတားဆီးႏိုင္။ ႏိုင္ငံတကာ အေတြ႕အႀကံဳမ်ား အရ၊ ႏုနယ္ေသာဒီမိုကေရစီ၏ ကတိမ္းကပါးျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်င့္တြက္ၿပီး၊ ဘုရားတေနရေတာ့ သည္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ စာေရးသူ စိုးရိမ္သလိုကားမျဖစ္ခဲ့ပါ။ အခါလည္စကေလးငယ္မွ်သာ ရွိေသးေသာ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီမွာ ဆိုခဲ့ပါ စိန္ေခၚခ်က္မ်ားကို အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းေလာက္ေအာင္ လွလွပပ ျဖတ္ေက်ာ္ႏိုင္ ခဲ့ပါ သည္။ ဤအတြက္ ဒီမိုကရက္တစ္ စိတ္ရွည္သည္းခံမႈကို လက္ေတြ႕ျပ သခဲ့ၾကေသာ၊ အစိုးရေရာ လူထုကိုပါ ခ်ီးက်ဴး ေက်းဇူးတင္မိသည္။
ဤသို႔သက္မခ်လို႔မွ မဆံုးတတ္ေသးမီမွာပင္၊ ေနာက္ထပ္စိန္ေခၚခ်က္ႀကီးတစ္ခုႏွင့္ ရင္ဆိုင္လိုက္ ရျပန္သည္။ ယခုတစ္ႀကိမ္တြင္ကား၊ ယခင္ကလိုမဟုတ္ေလေတာ့။ ဒီမိုကရက္တစ္ စည္းေဘာင္ မ်ားကိုေက်ာ္ကာ၊ အၾကမ္းဖက္အသြင္အျဖစ္ ဦးတည္လာသည္။
သာမန္တိုးမိတိုက္မိသည့္ ဝိေရာဓိေလးမ်ားကပင္၊ မၿပီးႏုိင္၊ မစီးႏိုင္၊ ေျပခ်ိန္တန္လို႔မွ မေျပႏုိင္ျဖစ္ လာရာ၊ ဆက္စပ္စဥ္းစားစရာေတြ မနည္းမေနာရွိလာေတာ့သည္။ ဤကိစၥမွာ သမိုင္းႏွင့္ဆိုင္သလို၊ လက္႐ွိႏုိင္ငံတ ကာအခင္းအက်င္းႏွင့္လည္း ဆက္စပ္ႏုိင္သည္ျဖစ္ရာ၊ ျမန္မာ့ဇာတ္ပဲြတစ္ပဲြမွ သံ ဆန္းတစ္ပုိဒ္လို၊ “ မေျပးေသာ္ ကန္ရာရွိေန၍၊ ေဒြးႏွစ္ေဖာ္ သံဝါညိႇ” ၾကသည္မ်ဳိး ပင္ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေလမည္လား စဥ္းစားဖို႔ရွိ လာသည္။ အကယ္၍မ်ား၊ ညီေႏွာင္သားခ်င္း-ခ်င္း အေၾကအလည္ညိႇၾကရမည့္ ဒီမိုကရက္တိုက္ေဇးရွင္း ထက္ေက်ာ္ၿပီး၊ အမ်ဳိးသားေရးျပႆ နာ ျဖစ္လာမည္ဆိုလွ်င္၊ ခါတိုင္းလို ေဘးမွရပ္ၾကည့္ မေနႏိုင္ေတာ့ ပါ။ ႏိုင္ငံသားတစ္ဦး၏ အထူး စိုးရိမ္ေသာက- ဟု ဆိုရေတာ့မည္ျဖစ္ပါသည္။
ဇစ္ျမစ္ႏွင့္ ဆက္စပ္အေျခအေနမ်ား
နာမည္ေက်ာ္ အနာဂတိၱဆရာ၊ ေဂ်ာ့ဖရီးမင္းက၊ သူ၏အေရာင္းသြက္စာအုပ္ ‘ The Next 100 Years ’ စာအုပ္တြင္၊ ၂၁ ရာစုအတြင္း၊ ေပါက္ကဲြလွ်ံက်လာႏိုင္စရာရွိသည့္ ‘ ပထဝီႏုိင္ငံေရး အႏၲရာယ္ လမ္းေၾကာင္း မ်ား ’ (geopolitical fault lines) မ်ားကိုေရတြက္ျပရာ၊ ‘ ထိစပ္နယ္ေျမ မ်ား ’ ( borderlands ) အေၾကာင္းကို အထူးအႏၲရာယ္တစ္ခုအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ထိစပ္ နယ္ေျမ – ဆိုသည္မွာ သာမန္ နယ္စပ္ေဒသ ( frontier ) ႏွင့္မတူပါ။ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံႏွစ္ခု၏ ဆက္စပ္နယ္ေျမျဖစ္သည့္တိုင္၊ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ဆိုင္မႈ၊ အႀကိမ္ႀကိမ္ အေျပာင္းအလဲရွိသည့္ ေဒသမ်ိဳးကိုဆိုလိုသည္။ ဤေဒသမ်ဳိးတြင္ ေထြျပားေသာ ယဥ္ေက်း မႈေပါင္း စံုရွိေနတတ္သလို၊ သစၥာခံမႈအမ်ိဳးမ်ဳိးလည္း ရွိေနတတ္ရာ၊ မတည္ၿငိမ္မႈ၏ ေရခံေျမခံမ်ား အျပည့္ရွိေန သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ႐ႈပ္ေထြးေသာ ႏုိင္ငံတကာဆက္စပ္အေျခအေနႏွင့္ ဆံုမိႀကံဳမိလ်င္၊ ဤေဒသမ်ဳိးရွိ သာမန္၊ ဘာ သာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး အဓိက႐ုဏ္းမ်ားသည္ပင္ ဆုိးဆိုးဝါးဝါးအေျခအေနထိ ဦးတည္သြားတတ္ သည္- ဟုဆိုခဲ့ပါ အနာဂတိၱဆရာက သတိေပးထားသည္။ ဥပမာ- ျပင္သစ္ႏွင့္ ဂ်ာမဏီၾကားမွ အဲ(လ)ဆက္ႏွင့္ေလာ္ရိန္း၊ အႏၵိယႏွင့္ ပါကစၥတန္ၾကားမွ ကက္႐ွမီးယား၊ ဆားဗီးယားႏွင့္ အယ္ (လ)ေဘးနီးယားၾကားမွ ကိုဆိုဗို- စသည္တို႔ျဖစ္သည္။ လက္ရွိ မကၠစီကိုႏွင့္ အေမရိကန္ နယ္စပ္ မွာလည္း အလားတူ အႏၲရာယ္ထိစပ္နယ္ေျမ ဟုေထာက္ျပပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း၊ ဤသို႔ေသာထိစပ္နယ္ေျမမ်ဳိးရွိသေလာက္ရွိသည္။ ယေန႔ျပႆနာၾကံဳေန ရေသာ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာေဒသမွာ၊ ဤလိုနယ္ေျမမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ဤသို႔ျဖစ္ရ သည္မွာ လည္း ကိုလိုနီစနစ္၏ အေမြဆိုးဟုဆိုရပါလိမ့္မည္။ ေျပာရလွ်င္ ဇာတ္၏အစမွာ၊ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမစစ္ပဲြပင္ျဖစ္သည္။ ဤစစ္ပဲြအၿပီးမွာပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္တစ္ခုလံုး၊ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီျဖစ္သြားခဲ့ရေတာ့ သည္။
ဤသည္ႏွင့္ မေ႐ွးမေႏွာင္းမွာပင္၊ အဂၤလိပ္အစိုး ရက ေျမ႐ိုင္းေဝ ငွသည့္ ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းလိုက္ေသာအခါ၊ စစ္တေကာင္းနယ္မွ၊ မြတ္စလင္ဘာသာဝင္မ်ား အလံုး အရင္းႏွင့္ ဝင္ေရာက္လာၾကၿပီး၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာ၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ မင္းျပား၊ ေျမပံု စသည့္ေဒသတို႔တြင္ ရြာမ်ားတည္ေထာင္ေန ထိုင္လာၾကသည္။ ကနဦးကာလကမူ၊ ရိုး သားေအးေ ဆးေသာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ မည္သည့္ျပႆ နာမွ ရွိခဲ့သည္မဟုတ္ပါ။ ေအးအတူပူအမွ် ရင္းႏွီးခ်စ္ၾကည္စြာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္ သာျဖစ္ပါသည္။ သို႔တေစ၊ လူမ်ဳိးသဘာဝအ ရ၊ ေမြးႏႈန္း မတူသည့္အခ်က္က၊ ေရရွည္တြင္ အကြာအေဝးတစ္ခု ျဖစ္တည္လာေစခဲ့သည္။
၁၈၃၂ ခုႏွစ္က၊ စစ္ေတြခ႐ိုင္၏ လူဦးေရမွာ တစ္သိန္းေက်ာ္သာရွိခဲ့ရာမွ၊ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္တြင္ ၆ သိန္းေက်ာ္ရွိ လာၿပီး၊ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္တြင္မူ ၇ သိန္းခဲြေက်ာ္အထိတိုးပြားလာခဲ့သည္။ ဤသို႔တိုး ပြားလာသည္မွာလည္း၊ အဓိက အားျဖင့္ စစ္တေကာင္းသားမ်ားပင္ျဖစ္ရာ၊ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ဘူး သီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာ၏ စစ္တေကာင္းမြတ္ စလင္လူဦးေရမွာ ၃ သိန္းေက်ာ္အထိျဖစ္လာၿပီး၊ မူလတိုင္းရင္းသားရခိုင္တို႔မွာ၊ အနညး္စု ျဖစ္လာေတာ့ သည္။
ဤအခ်ိန္ေလာက္မွစ၍၊ အနညး္စု-အမ်ားစု တိုးမိတိုက္မိသည္မ်ားစတင္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤအေျခ အေန ကိုပို၍ ဆိုးဝါးေစသည္ မွာ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးပင္ ျဖစ္သည္။ စစ္အစပိုင္း အဂၤလိပ္တပ္မ်ား အဆုတ္ တြင္ စစ္ေတြခ႐ိုင္ အတြင္း လက္နက္ခဲယမ္းအေျမာက္အမ်ားက်န္ရစ္ခဲ့ရာမွ၊ သာမန္ဝိေရာဓိမ်ားမွ၊ လက္နက္ ကိုင္ အၾကမ္းဖက္ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားအထိ အေျခအေနဆိုးလာေလေတာ့ သည္။ ေနာက္ဆံုးရ ခိုင္တိုင္း ရင္းသား အေျမာက္အျမား၊ စစ္တေကာင္းနယ္ထဲသို႔၊ ဒုကၡသည္မ်ား အျဖစ္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ သြားရသည္ မ်ားပင္ ရွိသည္။ စစ္ႀကီးအၿပီး အဂၤလိပ္တပ္မ်ားျပန္အေရာက္၊ အဆိုပါရခိုင္ဒုကၡသည္မ်ားကုိ မူလေန ရာေဟာင္း သို႔ျပန္ လည္ အေျခခ်ေပးခဲ့ေသာ္လည္း အာဃာတအမုန္းမီးပြားမ်ားကိုကား၊ မၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ေတာ့ပါေခ်။
စစ္ၿပီးေခတ္အ႐ႈပ္အေထြးမ်ားေအာက္တြင္၊ ျပႆနာမွာ အၾကမ္းဖက္ႏိုင္ငံေရး သေဘာေဆာင္ လာၿပီး၊ မူဂ်ာဟစ္အမည္ျဖင့္ လ်ဳိ႕ဝွက္လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းမ်ားေပၚထြက္လာခဲ့သည္။ လြတ္ လပ္ေရးေခတ္ဦး၊ ရန္ကုန္အစိုးရကာလ၊ ၁၉၄၉ – ၅၀ မွာဆိုလွ်င္ ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ရေသ့ေတာင္ တို႔မွာ၊ မူဂ်ာဟစ္သူပုန္ မ်ားလက္ေအာက္တြင္ က်ေရာက္ခဲ့ရသည္။ မူဂ်ာဟစ္တို႔၏ ရည္မွန္းခ်က္မွာ၊ သီးျခားအစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံ တည္ေထာင္ေရးပင္ျဖစ္သည္။ (Hugh Tinker: The Union of Burma- page 34) ထိုသည္၏ေနာက္ပိုင္း ( ၁၉၅၂ – ၅၂ ႏွင့္ ၅၄ ) ျမန္မာ့တပ္ မေတာ္ ၏ စစ္ဆင္ေရးမ်ားျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ႏွိမ္ႏွင္းၿပီးမွသာ၊ တစ္စံုတရာ တည္ၿငိမ္ေျခ ကို ျပန္လည္ရ ယူႏိုင္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
သို႔တေစ ျပႆနာကိုအၿပီးအျပတ္ ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့သည္ကား မဟုတ္။ စစ္ေအး လြန္ေခတ္၏ အေျခအေန သစ္ေအာက္ တြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုေသာ အမည္ သစ္ျဖင့္ ျပန္ လည္လႈပ္ ရွား လာျပန္သည္။ ယခုတစ္ႀကိမ္ ထူးျခားခ်က္ကား၊ ဒီမိုကေရစီခ်န္ပီယံဆိုေသာ မီဒီယာအခ်ဳိ႕ ကိုယ္ တိုင္က၊ မီးေလာင္ရာေလပင့္လုပ္ လာၾကျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
အမွန္စင္စစ္၊ ယေန႔ ရခိုင္အေရးမွာ အဆိုပါမီဒီယာ အခ်ဳိ႕စြပ္စဲြေျပာဆိုေနၾကသလို၊ လူနည္းစုဘာ သာဝင္မ်ား၏ အေရးမဟုတ္။ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားမ်ား၏အေရး ပို၍ပင္မဟုတ္။ ကိုလိုနီအေမြ ဆိုးမွ အေၾကာင္းခံေပၚထြက္ေသာ၊ အတိမ္းအေစာင္းမခံသည့္ ထိစပ္နယ္ေျမျပႆနာပင္ျဖစ္သည္။ ဤျပႆနာကို၊ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ႏိုင္ငံတကာအခင္းအက်င္းမွ ထြက္ေပၚလာတန္ရာေသာ အေမွာင့္ ပေယာဂမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္စဥ္းစား လိုက္လ်င္၊ ႏုနယ္ လွေသးေသာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး အတြက္သာမက၊ ျမန္မာ့အခ်ဳပ္ အျခာအာဏာအတြက္ပါ၊ မထိတ္သာ မလန္႔သာ အက်ဳိးဆက္မ်ား ခုႏွစ္စဥ္အမွ်င္ တန္းျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ လာႏိုင္ေလမလား စဥ္းစားစရာေတြရွိေနသည္။ အထူးသျဖင့္၊ စစ္ေအးလြန္ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း ၏ ႏိုင္ငံ တကာ အၾကမ္း ဖက္ဝါဒ အႏၲရာယ္ျဖစ္ပါသည္။ ဤအႏၲရာယ္မွာ ေလွ်ာ့ပါးသက္သာသြားၿပီ ဆိုၾကေသာ္ လည္း တကယ္ေတာ့၊ ပစ္မွတ္ေျပာင္းသြားျခင္းသာျဖစ္သည္။
ယခင္ဖံြ႕ၿဖိဳးၿပီးေရွ႕တန္းေရာက္ ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားမွ၊ အားနည္းခ်ည့္နဲ႔ေသာ ဖံြ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ခ်ိန္ရြယ္ ခ်က္ေျပာင္း သြားျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ ပစ္မွတ္ေရြးခ်ယ္ၾကရာတြင္လည္း အစိုးရႏွင့္လူ ထုၾကား ယံုၾကည္မႈမေကာင္း လွေသာ၊ ႏုိင္ငံငယ္ေလးမ်ားကို ဦးစားးေပးေလ့ရွိသည္ကို သတိ ခ်ပ္ၾကဖို႔ လိုမည္ထင္ပါသည္။
ျမန္မာ့စိတ္ရင္း
ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းေခတ္၏ ေနာက္ထပ္ထူးျခားျဖစ္စဥ္တစ္ရပ္မွာ ‘ ေရၾကည္ ရာ ျမက္ႏု ရာ ေရႊ႕ေျပာင္းေန ထိုင္ၾကသည္မ်ား ’ (migration) ေရွ႕ေရာက္လာျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ဤေနရာတြင္ လည္း၊ တစ္ႏိုင္ငံမွ တစ္ႏိုင္ငံသို႔ သမား႐ိုးက်ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ၾကသည္ႏွင့္ ထိစပ္နယ္ေျမအတြင္း၊ စိမ့္ဝင္ပ်ံ႕ႏွံ႕ၾက သည္တို႔မွာ၊ သေဘာသဘာဝခ်င္းမတူၾကပါေခ်။ ထိစပ္နယ္ေျမျပႆနာမွာ သစၥာခံ မႈေထြျပားသည္ျဖစ္၍ အႏၲရာယ္လမ္းေၾကာင္းဟု သတ္မွတ္ၾကေသာ္လည္း၊ သမား႐ိုး က်ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္မႈမ်ား မွာ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ သေဘာ မွ်သာျဖစ္ပါသည္။ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ၾကသူမ်ားဘက္မွ ၎တို႔ေရာက္ရွိရာ ႏုိင္ငံ အေပၚသစၥာခံၾက သလို၊ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံမ်ားဘက္မွလည္း၊ သူတို႔တေတြကို ႏိုင္ငံသား အခြင့္အရးအ ဆင့္ဆင့္ေပးၾကသည္ သာျဖစ္ပါသည္။ သို႔တိုင္ေအာင္ community အျဖစ္သာ သေဘာယူၿပီး၊ nationality အျဖစ္ကား၊ မည္သည့္ႏိုင္ငံ ကမွ သေဘာထားၾကသည္မဟုတ္ပါ။ ယေန႔အရင့္က်က္ဆံုး ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံ အေမရိကမွာပင္၊ ဤအတိုင္းျဖစ္ သည္။
ျမန္မာ့သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္လိုက္လ်င္၊ ပုဂံေခတ္ဦးေလာက္ကပင္၊ ႏုိင္ငံရပ္ျခားႏွင့္ ကူးလူးဆက္ဆံ မႈမ်ား ရွိသေလာက္ရွိခဲ့သည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ ဗ်တ္ဝိ၊ ဗ်တၱဇာတ္လမ္ကိုပင္ၾကည့္ …။ သူတို႔ ညီေနာင္မွာ၊ ပင္လယ္ျဖတ္၍ေရာက္လာၾကေသာ၊ တေျမရပ္ျခားမွ၊ ဘာသာျခားေတြျဖစ္သည္။ သို႔တေစ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ပုဂံသားေတြက၊ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ကို သူရဲေကာင္း အျဖစ္ခ်စ္ခင္ၾကသည္။ သူတို႔ကြယ္လြန္သည္အထိပင္၊ သံုးဆယ့္ခုႏွစ္မင္း စာရင္းသြင္းကိုးကြယ္သည္အထိ ခ်စ္ခဲ့ၾကသည္။ ထားေတာ့- ဤဇာတ္လမ္းမွာ သမိုင္းမ ဟုတ္၊ ပံုျပင္မွ်သာဟုဆိုေစဦး၊ အျခားအေထာက္အထားေတြ မနည္းမေနာရွိသည္။
ကုန္းေဘာင္ေခတ္ကဆိုလွ်င္၊ မြတ္စလင္ဘာသာဝင္တစ္ဦးကိုပင္၊ ဘုရင္ ကိုယ္တိုင္က ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ အျဖစ္ ေျမႇာက္ စားဖူးသည္။ (အမရပူရၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ဘိုင္ဆတ္)။ ထ႔ိုထက္၊ ယေန႔ထက္ တိုင္ ျမန္မာလူထု မေမ့ႏိုင္ၾကေသး သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ႏွင့္အတူ က်ဆံုးခဲ့ရေသာ၊ ဆရာ ႀကီးဦးရာဇတ္မွာ မြတ္စလင္ဘာသာဝင္ သူေတာ္ေကာင္းႀကီးျဖစ္သည္။ ဤတြင္ေျပာလိုသည္မွာ၊ လူမ်ဳိးဘာသာမခဲြျခားဘဲ၊ သူရဲေကာင္းဆိုလ်င္ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးတတ္သည့္၊ ျမန္မာ့ အစဥ္အ လာ ျမန္မာ့စိတ္ရင္း အေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္။
ဤအစဥ္အလာ ဤစိတ္ရင္းကို၊ ျမန္မာေတြထိန္းသိမ္းၾကရပါလိမ္႔မည္။ လက္ေတြ႕က်က်ျပ သရပါ လိမ့္မည္။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ထိုက္တန္ေသာလူမ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကမာၻကသိေစရပါမည္။ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္းမွာပင္၊ ႐ႈပ္ေထြးေပြလီ၊ မာယာမ်ားလွေသာ ကမာၻ႕ႏိုင္ငံေရး က်ားကြက္တြင္ အမ်ဳိးသားေရး သတိမေမ့မေလွ်ာ့ရွိၾကဖို႕ လည္း လိုမည္ထင္ပါသည္။ ဂရိတ္ပါဝါယွဥ္ၿပိဳင္ ပဲြ တြင္၊ ႏိုင္ငံငယ္ေလးမ်ားေျမဇာပင္ျဖစ္ၾကရသည့္ သာဓကေတြ၊ သမိုင္း ဇာတ္ခံုထက္တြင္ မျမင္ခ်င္ အဆံုးေတြ႕ခဲ့ရၿပီး မဟုတ္ပါေလာ။ ဒုတိယကမာၻစစ္အႀကိဳ ကာလက၊ ၿဗိတိသွ်နန္းရင္းဝန္ ခ်ိန္ဘာ လင္၏ ဟစ္တလာေခ်ာ့ျမဴေရးေပၚလစီအရ၊ အဲ(လ)ဆက္ႏွင့္ ေလာ္ရိန္းနယ္ ဖက္ဆစ္က်ားစာျဖစ္ခဲ့ ရသည္ကို သတိခ်ပ္ၾကရပါလိမ့္မည္။ လာေတာ့မည့္ လႊတ္ေတာ္အေနႏွင့္ အဆိုပါသတိ၊ အဆိုပါအ သိျဖင့္၊ အခါလည္သား ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ပါေစသတည္း။
ေက်ာ္ဝင္း
(၁၂. ၆. ၂၀၁၂)
စာညႊန္း
၁။ ကိုလိုနီေခတ္- ဘားမားဂဇက္တီးယားစာေစာင္မ်ား
၂။ The Union of Burma (Myanmar) by Hugh Tinker
၃။ The Next 100 Years by George Friedman
မူရင္းလင့္ကို ဤေနရာတြင္ဖတ္ပါ။ https://www.facebook.com/photo.php? fbid= 100965043313656&set=a.100965039980323.1560.100002004813922&type=1&theater
ျမန္မာ့ေႏြဦး အခါလည္ေက်ာ္လာသည္ႏွင့္ ေဘးမွရပ္ၾကည့္ေနျမဲ စာေရးသူမွာ၊ ရင္မ ေနရေတာ့သည္။ ဤအခုိက္မွာပင္၊ ဘယ္(လ)ဂ်ီယံႏိုင္ငံ၊ ဘရပ္ဆဲ(လ) အေျခစိုက္ ‘International Crisis Group’ ၏ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီ ၁၁ ရက္ေန႔စဲြျဖင့္ ထုတ္ျပန္လုိက္ေသာ ‘Reform in Myanmar: One Year On’ အမည္႐ွိ စာတမ္းကို ဖတ္လိုက္ရရာ၊ ပို၍ပင္ ဂ႐ုဓမၼထား ေစာင့္ၾကည့္ေနမိသည္။
အဆိုပါစာတမ္းက၊ ျမန္မာ့ဒီမိုကရက္တိုင္ေဇးရွင္း၏ အံ့ဖြယ္ေအာင္ျမင္မႈမ်ားကို မီးေမာင္းထုိးျပထား သလို၊ ျဖစ္တန္ရာစိန္ေခၚခ်က္မ်ားကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္သတိေပးထားသည္။ ဆိုခဲ့ပါစိန္ေခၚခ်က္မ်ားထဲမွ တစ္ခုမွာ – ယခုလို … ၊ “ အေျပာင္းအလဲမ်ားေၾကာင့္၊ လူထု၏ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားျမင့္မားလာခ်ိန္၊ ကာလတာရွည္ ႐ွိေနခဲ့ေသာ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ားလည္း ေလ်ာ့ပါးလာခ်ိန္ …၊ ဤကဲ့သို႔ေသာ အေျခအေန အခ်ိန္အခါမ်ဳိးတြင္ မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားထြက္ေပၚလာႏိုင္စရာ အလားအလာရွိေပသည္ …။” – စသျဖင့္။
အားလံုးသိၾကသည့္အတိုင္း၊ အလုပ္သမားမ်ား၏ သဘာ၀က်ေသာလိုလားေတာင္းဆိုမႈမ်ား၊ ၿမိဳ႕ျပလူထု၏ ဖေရာင္းတိုင္မီးကိုင္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္မႈမ်ား၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၏ အႏွစ္ႏွစ္အလလ မျပည့္ဝခဲ့ေသာ ခ်ဥ္ျခင္း …၊ စသည္ စသည္မ်ားကို ဆက္တိုက္ဆိုသလို ၾကားေန ျမင္ေနရရာ၊ အရာအားလံုးကို စာနာနား လည္ႏိုင္ေသာ္လည္း၊ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ရသည္မ်ားကိုမူ မတားဆီးႏိုင္။ ႏိုင္ငံတကာ အေတြ႕အႀကံဳမ်ား အရ၊ ႏုနယ္ေသာဒီမိုကေရစီ၏ ကတိမ္းကပါးျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်င့္တြက္ၿပီး၊ ဘုရားတေနရေတာ့ သည္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ စာေရးသူ စိုးရိမ္သလိုကားမျဖစ္ခဲ့ပါ။ အခါလည္စကေလးငယ္မွ်သာ ရွိေသးေသာ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီမွာ ဆိုခဲ့ပါ စိန္ေခၚခ်က္မ်ားကို အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းေလာက္ေအာင္ လွလွပပ ျဖတ္ေက်ာ္ႏိုင္ ခဲ့ပါ သည္။ ဤအတြက္ ဒီမိုကရက္တစ္ စိတ္ရွည္သည္းခံမႈကို လက္ေတြ႕ျပ သခဲ့ၾကေသာ၊ အစိုးရေရာ လူထုကိုပါ ခ်ီးက်ဴး ေက်းဇူးတင္မိသည္။
ဤသို႔သက္မခ်လို႔မွ မဆံုးတတ္ေသးမီမွာပင္၊ ေနာက္ထပ္စိန္ေခၚခ်က္ႀကီးတစ္ခုႏွင့္ ရင္ဆိုင္လိုက္ ရျပန္သည္။ ယခုတစ္ႀကိမ္တြင္ကား၊ ယခင္ကလိုမဟုတ္ေလေတာ့။ ဒီမိုကရက္တစ္ စည္းေဘာင္ မ်ားကိုေက်ာ္ကာ၊ အၾကမ္းဖက္အသြင္အျဖစ္ ဦးတည္လာသည္။
သာမန္တိုးမိတိုက္မိသည့္ ဝိေရာဓိေလးမ်ားကပင္၊ မၿပီးႏုိင္၊ မစီးႏိုင္၊ ေျပခ်ိန္တန္လို႔မွ မေျပႏုိင္ျဖစ္ လာရာ၊ ဆက္စပ္စဥ္းစားစရာေတြ မနည္းမေနာရွိလာေတာ့သည္။ ဤကိစၥမွာ သမိုင္းႏွင့္ဆိုင္သလို၊ လက္႐ွိႏုိင္ငံတ ကာအခင္းအက်င္းႏွင့္လည္း ဆက္စပ္ႏုိင္သည္ျဖစ္ရာ၊ ျမန္မာ့ဇာတ္ပဲြတစ္ပဲြမွ သံ ဆန္းတစ္ပုိဒ္လို၊ “ မေျပးေသာ္ ကန္ရာရွိေန၍၊ ေဒြးႏွစ္ေဖာ္ သံဝါညိႇ” ၾကသည္မ်ဳိး ပင္ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေလမည္လား စဥ္းစားဖို႔ရွိ လာသည္။ အကယ္၍မ်ား၊ ညီေႏွာင္သားခ်င္း-ခ်င္း အေၾကအလည္ညိႇၾကရမည့္ ဒီမိုကရက္တိုက္ေဇးရွင္း ထက္ေက်ာ္ၿပီး၊ အမ်ဳိးသားေရးျပႆ နာ ျဖစ္လာမည္ဆိုလွ်င္၊ ခါတိုင္းလို ေဘးမွရပ္ၾကည့္ မေနႏိုင္ေတာ့ ပါ။ ႏိုင္ငံသားတစ္ဦး၏ အထူး စိုးရိမ္ေသာက- ဟု ဆိုရေတာ့မည္ျဖစ္ပါသည္။
ဇစ္ျမစ္ႏွင့္ ဆက္စပ္အေျခအေနမ်ား
နာမည္ေက်ာ္ အနာဂတိၱဆရာ၊ ေဂ်ာ့ဖရီးမင္းက၊ သူ၏အေရာင္းသြက္စာအုပ္ ‘ The Next 100 Years ’ စာအုပ္တြင္၊ ၂၁ ရာစုအတြင္း၊ ေပါက္ကဲြလွ်ံက်လာႏိုင္စရာရွိသည့္ ‘ ပထဝီႏုိင္ငံေရး အႏၲရာယ္ လမ္းေၾကာင္း မ်ား ’ (geopolitical fault lines) မ်ားကိုေရတြက္ျပရာ၊ ‘ ထိစပ္နယ္ေျမ မ်ား ’ ( borderlands ) အေၾကာင္းကို အထူးအႏၲရာယ္တစ္ခုအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ထိစပ္ နယ္ေျမ – ဆိုသည္မွာ သာမန္ နယ္စပ္ေဒသ ( frontier ) ႏွင့္မတူပါ။ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံႏွစ္ခု၏ ဆက္စပ္နယ္ေျမျဖစ္သည့္တိုင္၊ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ဆိုင္မႈ၊ အႀကိမ္ႀကိမ္ အေျပာင္းအလဲရွိသည့္ ေဒသမ်ိဳးကိုဆိုလိုသည္။ ဤေဒသမ်ဳိးတြင္ ေထြျပားေသာ ယဥ္ေက်း မႈေပါင္း စံုရွိေနတတ္သလို၊ သစၥာခံမႈအမ်ိဳးမ်ဳိးလည္း ရွိေနတတ္ရာ၊ မတည္ၿငိမ္မႈ၏ ေရခံေျမခံမ်ား အျပည့္ရွိေန သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ႐ႈပ္ေထြးေသာ ႏုိင္ငံတကာဆက္စပ္အေျခအေနႏွင့္ ဆံုမိႀကံဳမိလ်င္၊ ဤေဒသမ်ဳိးရွိ သာမန္၊ ဘာ သာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး အဓိက႐ုဏ္းမ်ားသည္ပင္ ဆုိးဆိုးဝါးဝါးအေျခအေနထိ ဦးတည္သြားတတ္ သည္- ဟုဆိုခဲ့ပါ အနာဂတိၱဆရာက သတိေပးထားသည္။ ဥပမာ- ျပင္သစ္ႏွင့္ ဂ်ာမဏီၾကားမွ အဲ(လ)ဆက္ႏွင့္ေလာ္ရိန္း၊ အႏၵိယႏွင့္ ပါကစၥတန္ၾကားမွ ကက္႐ွမီးယား၊ ဆားဗီးယားႏွင့္ အယ္ (လ)ေဘးနီးယားၾကားမွ ကိုဆိုဗို- စသည္တို႔ျဖစ္သည္။ လက္ရွိ မကၠစီကိုႏွင့္ အေမရိကန္ နယ္စပ္ မွာလည္း အလားတူ အႏၲရာယ္ထိစပ္နယ္ေျမ ဟုေထာက္ျပပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း၊ ဤသို႔ေသာထိစပ္နယ္ေျမမ်ဳိးရွိသေလာက္ရွိသည္။ ယေန႔ျပႆနာၾကံဳေန ရေသာ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာေဒသမွာ၊ ဤလိုနယ္ေျမမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ဤသို႔ျဖစ္ရ သည္မွာ လည္း ကိုလိုနီစနစ္၏ အေမြဆိုးဟုဆိုရပါလိမ့္မည္။ ေျပာရလွ်င္ ဇာတ္၏အစမွာ၊ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမစစ္ပဲြပင္ျဖစ္သည္။ ဤစစ္ပဲြအၿပီးမွာပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္တစ္ခုလံုး၊ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီျဖစ္သြားခဲ့ရေတာ့ သည္။
ဤသည္ႏွင့္ မေ႐ွးမေႏွာင္းမွာပင္၊ အဂၤလိပ္အစိုး ရက ေျမ႐ိုင္းေဝ ငွသည့္ ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းလိုက္ေသာအခါ၊ စစ္တေကာင္းနယ္မွ၊ မြတ္စလင္ဘာသာဝင္မ်ား အလံုး အရင္းႏွင့္ ဝင္ေရာက္လာၾကၿပီး၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာ၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ မင္းျပား၊ ေျမပံု စသည့္ေဒသတို႔တြင္ ရြာမ်ားတည္ေထာင္ေန ထိုင္လာၾကသည္။ ကနဦးကာလကမူ၊ ရိုး သားေအးေ ဆးေသာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ မည္သည့္ျပႆ နာမွ ရွိခဲ့သည္မဟုတ္ပါ။ ေအးအတူပူအမွ် ရင္းႏွီးခ်စ္ၾကည္စြာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္ သာျဖစ္ပါသည္။ သို႔တေစ၊ လူမ်ဳိးသဘာဝအ ရ၊ ေမြးႏႈန္း မတူသည့္အခ်က္က၊ ေရရွည္တြင္ အကြာအေဝးတစ္ခု ျဖစ္တည္လာေစခဲ့သည္။
၁၈၃၂ ခုႏွစ္က၊ စစ္ေတြခ႐ိုင္၏ လူဦးေရမွာ တစ္သိန္းေက်ာ္သာရွိခဲ့ရာမွ၊ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္တြင္ ၆ သိန္းေက်ာ္ရွိ လာၿပီး၊ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္တြင္မူ ၇ သိန္းခဲြေက်ာ္အထိတိုးပြားလာခဲ့သည္။ ဤသို႔တိုး ပြားလာသည္မွာလည္း၊ အဓိက အားျဖင့္ စစ္တေကာင္းသားမ်ားပင္ျဖစ္ရာ၊ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ဘူး သီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာ၏ စစ္တေကာင္းမြတ္ စလင္လူဦးေရမွာ ၃ သိန္းေက်ာ္အထိျဖစ္လာၿပီး၊ မူလတိုင္းရင္းသားရခိုင္တို႔မွာ၊ အနညး္စု ျဖစ္လာေတာ့ သည္။
ဤအခ်ိန္ေလာက္မွစ၍၊ အနညး္စု-အမ်ားစု တိုးမိတိုက္မိသည္မ်ားစတင္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤအေျခ အေန ကိုပို၍ ဆိုးဝါးေစသည္ မွာ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးပင္ ျဖစ္သည္။ စစ္အစပိုင္း အဂၤလိပ္တပ္မ်ား အဆုတ္ တြင္ စစ္ေတြခ႐ိုင္ အတြင္း လက္နက္ခဲယမ္းအေျမာက္အမ်ားက်န္ရစ္ခဲ့ရာမွ၊ သာမန္ဝိေရာဓိမ်ားမွ၊ လက္နက္ ကိုင္ အၾကမ္းဖက္ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားအထိ အေျခအေနဆိုးလာေလေတာ့ သည္။ ေနာက္ဆံုးရ ခိုင္တိုင္း ရင္းသား အေျမာက္အျမား၊ စစ္တေကာင္းနယ္ထဲသို႔၊ ဒုကၡသည္မ်ား အျဖစ္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ သြားရသည္ မ်ားပင္ ရွိသည္။ စစ္ႀကီးအၿပီး အဂၤလိပ္တပ္မ်ားျပန္အေရာက္၊ အဆိုပါရခိုင္ဒုကၡသည္မ်ားကုိ မူလေန ရာေဟာင္း သို႔ျပန္ လည္ အေျခခ်ေပးခဲ့ေသာ္လည္း အာဃာတအမုန္းမီးပြားမ်ားကိုကား၊ မၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ေတာ့ပါေခ်။
စစ္ၿပီးေခတ္အ႐ႈပ္အေထြးမ်ားေအာက္တြင္၊ ျပႆနာမွာ အၾကမ္းဖက္ႏိုင္ငံေရး သေဘာေဆာင္ လာၿပီး၊ မူဂ်ာဟစ္အမည္ျဖင့္ လ်ဳိ႕ဝွက္လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းမ်ားေပၚထြက္လာခဲ့သည္။ လြတ္ လပ္ေရးေခတ္ဦး၊ ရန္ကုန္အစိုးရကာလ၊ ၁၉၄၉ – ၅၀ မွာဆိုလွ်င္ ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ရေသ့ေတာင္ တို႔မွာ၊ မူဂ်ာဟစ္သူပုန္ မ်ားလက္ေအာက္တြင္ က်ေရာက္ခဲ့ရသည္။ မူဂ်ာဟစ္တို႔၏ ရည္မွန္းခ်က္မွာ၊ သီးျခားအစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံ တည္ေထာင္ေရးပင္ျဖစ္သည္။ (Hugh Tinker: The Union of Burma- page 34) ထိုသည္၏ေနာက္ပိုင္း ( ၁၉၅၂ – ၅၂ ႏွင့္ ၅၄ ) ျမန္မာ့တပ္ မေတာ္ ၏ စစ္ဆင္ေရးမ်ားျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ႏွိမ္ႏွင္းၿပီးမွသာ၊ တစ္စံုတရာ တည္ၿငိမ္ေျခ ကို ျပန္လည္ရ ယူႏိုင္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
သို႔တေစ ျပႆနာကိုအၿပီးအျပတ္ ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့သည္ကား မဟုတ္။ စစ္ေအး လြန္ေခတ္၏ အေျခအေန သစ္ေအာက္ တြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုေသာ အမည္ သစ္ျဖင့္ ျပန္ လည္လႈပ္ ရွား လာျပန္သည္။ ယခုတစ္ႀကိမ္ ထူးျခားခ်က္ကား၊ ဒီမိုကေရစီခ်န္ပီယံဆိုေသာ မီဒီယာအခ်ဳိ႕ ကိုယ္ တိုင္က၊ မီးေလာင္ရာေလပင့္လုပ္ လာၾကျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
အမွန္စင္စစ္၊ ယေန႔ ရခိုင္အေရးမွာ အဆိုပါမီဒီယာ အခ်ဳိ႕စြပ္စဲြေျပာဆိုေနၾကသလို၊ လူနည္းစုဘာ သာဝင္မ်ား၏ အေရးမဟုတ္။ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားမ်ား၏အေရး ပို၍ပင္မဟုတ္။ ကိုလိုနီအေမြ ဆိုးမွ အေၾကာင္းခံေပၚထြက္ေသာ၊ အတိမ္းအေစာင္းမခံသည့္ ထိစပ္နယ္ေျမျပႆနာပင္ျဖစ္သည္။ ဤျပႆနာကို၊ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ႏိုင္ငံတကာအခင္းအက်င္းမွ ထြက္ေပၚလာတန္ရာေသာ အေမွာင့္ ပေယာဂမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္စဥ္းစား လိုက္လ်င္၊ ႏုနယ္ လွေသးေသာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး အတြက္သာမက၊ ျမန္မာ့အခ်ဳပ္ အျခာအာဏာအတြက္ပါ၊ မထိတ္သာ မလန္႔သာ အက်ဳိးဆက္မ်ား ခုႏွစ္စဥ္အမွ်င္ တန္းျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ လာႏိုင္ေလမလား စဥ္းစားစရာေတြရွိေနသည္။ အထူးသျဖင့္၊ စစ္ေအးလြန္ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း ၏ ႏိုင္ငံ တကာ အၾကမ္း ဖက္ဝါဒ အႏၲရာယ္ျဖစ္ပါသည္။ ဤအႏၲရာယ္မွာ ေလွ်ာ့ပါးသက္သာသြားၿပီ ဆိုၾကေသာ္ လည္း တကယ္ေတာ့၊ ပစ္မွတ္ေျပာင္းသြားျခင္းသာျဖစ္သည္။
ယခင္ဖံြ႕ၿဖိဳးၿပီးေရွ႕တန္းေရာက္ ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားမွ၊ အားနည္းခ်ည့္နဲ႔ေသာ ဖံြ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ခ်ိန္ရြယ္ ခ်က္ေျပာင္း သြားျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ ပစ္မွတ္ေရြးခ်ယ္ၾကရာတြင္လည္း အစိုးရႏွင့္လူ ထုၾကား ယံုၾကည္မႈမေကာင္း လွေသာ၊ ႏုိင္ငံငယ္ေလးမ်ားကို ဦးစားးေပးေလ့ရွိသည္ကို သတိ ခ်ပ္ၾကဖို႔ လိုမည္ထင္ပါသည္။
ျမန္မာ့စိတ္ရင္း
ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းေခတ္၏ ေနာက္ထပ္ထူးျခားျဖစ္စဥ္တစ္ရပ္မွာ ‘ ေရၾကည္ ရာ ျမက္ႏု ရာ ေရႊ႕ေျပာင္းေန ထိုင္ၾကသည္မ်ား ’ (migration) ေရွ႕ေရာက္လာျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ဤေနရာတြင္ လည္း၊ တစ္ႏိုင္ငံမွ တစ္ႏိုင္ငံသို႔ သမား႐ိုးက်ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ၾကသည္ႏွင့္ ထိစပ္နယ္ေျမအတြင္း၊ စိမ့္ဝင္ပ်ံ႕ႏွံ႕ၾက သည္တို႔မွာ၊ သေဘာသဘာဝခ်င္းမတူၾကပါေခ်။ ထိစပ္နယ္ေျမျပႆနာမွာ သစၥာခံ မႈေထြျပားသည္ျဖစ္၍ အႏၲရာယ္လမ္းေၾကာင္းဟု သတ္မွတ္ၾကေသာ္လည္း၊ သမား႐ိုး က်ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္မႈမ်ား မွာ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ သေဘာ မွ်သာျဖစ္ပါသည္။ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ၾကသူမ်ားဘက္မွ ၎တို႔ေရာက္ရွိရာ ႏုိင္ငံ အေပၚသစၥာခံၾက သလို၊ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံမ်ားဘက္မွလည္း၊ သူတို႔တေတြကို ႏိုင္ငံသား အခြင့္အရးအ ဆင့္ဆင့္ေပးၾကသည္ သာျဖစ္ပါသည္။ သို႔တိုင္ေအာင္ community အျဖစ္သာ သေဘာယူၿပီး၊ nationality အျဖစ္ကား၊ မည္သည့္ႏိုင္ငံ ကမွ သေဘာထားၾကသည္မဟုတ္ပါ။ ယေန႔အရင့္က်က္ဆံုး ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံ အေမရိကမွာပင္၊ ဤအတိုင္းျဖစ္ သည္။
ျမန္မာ့သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္လိုက္လ်င္၊ ပုဂံေခတ္ဦးေလာက္ကပင္၊ ႏုိင္ငံရပ္ျခားႏွင့္ ကူးလူးဆက္ဆံ မႈမ်ား ရွိသေလာက္ရွိခဲ့သည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ ဗ်တ္ဝိ၊ ဗ်တၱဇာတ္လမ္ကိုပင္ၾကည့္ …။ သူတို႔ ညီေနာင္မွာ၊ ပင္လယ္ျဖတ္၍ေရာက္လာၾကေသာ၊ တေျမရပ္ျခားမွ၊ ဘာသာျခားေတြျဖစ္သည္။ သို႔တေစ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ပုဂံသားေတြက၊ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ကို သူရဲေကာင္း အျဖစ္ခ်စ္ခင္ၾကသည္။ သူတို႔ကြယ္လြန္သည္အထိပင္၊ သံုးဆယ့္ခုႏွစ္မင္း စာရင္းသြင္းကိုးကြယ္သည္အထိ ခ်စ္ခဲ့ၾကသည္။ ထားေတာ့- ဤဇာတ္လမ္းမွာ သမိုင္းမ ဟုတ္၊ ပံုျပင္မွ်သာဟုဆိုေစဦး၊ အျခားအေထာက္အထားေတြ မနည္းမေနာရွိသည္။
ကုန္းေဘာင္ေခတ္ကဆိုလွ်င္၊ မြတ္စလင္ဘာသာဝင္တစ္ဦးကိုပင္၊ ဘုရင္ ကိုယ္တိုင္က ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ အျဖစ္ ေျမႇာက္ စားဖူးသည္။ (အမရပူရၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ဘိုင္ဆတ္)။ ထ႔ိုထက္၊ ယေန႔ထက္ တိုင္ ျမန္မာလူထု မေမ့ႏိုင္ၾကေသး သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ႏွင့္အတူ က်ဆံုးခဲ့ရေသာ၊ ဆရာ ႀကီးဦးရာဇတ္မွာ မြတ္စလင္ဘာသာဝင္ သူေတာ္ေကာင္းႀကီးျဖစ္သည္။ ဤတြင္ေျပာလိုသည္မွာ၊ လူမ်ဳိးဘာသာမခဲြျခားဘဲ၊ သူရဲေကာင္းဆိုလ်င္ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးတတ္သည့္၊ ျမန္မာ့ အစဥ္အ လာ ျမန္မာ့စိတ္ရင္း အေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္။
ဤအစဥ္အလာ ဤစိတ္ရင္းကို၊ ျမန္မာေတြထိန္းသိမ္းၾကရပါလိမ္႔မည္။ လက္ေတြ႕က်က်ျပ သရပါ လိမ့္မည္။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ထိုက္တန္ေသာလူမ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကမာၻကသိေစရပါမည္။ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္းမွာပင္၊ ႐ႈပ္ေထြးေပြလီ၊ မာယာမ်ားလွေသာ ကမာၻ႕ႏိုင္ငံေရး က်ားကြက္တြင္ အမ်ဳိးသားေရး သတိမေမ့မေလွ်ာ့ရွိၾကဖို႕ လည္း လိုမည္ထင္ပါသည္။ ဂရိတ္ပါဝါယွဥ္ၿပိဳင္ ပဲြ တြင္၊ ႏိုင္ငံငယ္ေလးမ်ားေျမဇာပင္ျဖစ္ၾကရသည့္ သာဓကေတြ၊ သမိုင္း ဇာတ္ခံုထက္တြင္ မျမင္ခ်င္ အဆံုးေတြ႕ခဲ့ရၿပီး မဟုတ္ပါေလာ။ ဒုတိယကမာၻစစ္အႀကိဳ ကာလက၊ ၿဗိတိသွ်နန္းရင္းဝန္ ခ်ိန္ဘာ လင္၏ ဟစ္တလာေခ်ာ့ျမဴေရးေပၚလစီအရ၊ အဲ(လ)ဆက္ႏွင့္ ေလာ္ရိန္းနယ္ ဖက္ဆစ္က်ားစာျဖစ္ခဲ့ ရသည္ကို သတိခ်ပ္ၾကရပါလိမ့္မည္။ လာေတာ့မည့္ လႊတ္ေတာ္အေနႏွင့္ အဆိုပါသတိ၊ အဆိုပါအ သိျဖင့္၊ အခါလည္သား ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ပါေစသတည္း။
ေက်ာ္ဝင္း
(၁၂. ၆. ၂၀၁၂)
စာညႊန္း
၁။ ကိုလိုနီေခတ္- ဘားမားဂဇက္တီးယားစာေစာင္မ်ား
၂။ The Union of Burma (Myanmar) by Hugh Tinker
၃။ The Next 100 Years by George Friedman
မူရင္းလင့္ကို ဤေနရာတြင္ဖတ္ပါ။ https://www.facebook.com/photo.php? fbid= 100965043313656&set=a.100965039980323.1560.100002004813922&type=1&theater
No comments:
Post a Comment