မီဒီယာ ဘယ္ဘက္လိုက္မလဲ . . .

Written by ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္

Sunday, 26 August 2012 11:35

မုံရြာၿမိဳ႕၊ လက္ပံေတာင္းေတာင္၊ ေၾကးနီစီမံကိန္းတြင္ အသိမ္းခံခဲ့ရသည့္ လယ္ယာဧက ၇၀၀၀ ေက်ာ္အတြက္ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ေနသည့္ ျပည္သူမ်ား ၁။ အဆိုတစ္ခုရႇိခဲ့တယ္။ ''ဒီ ေန့ေခတ္မႇာ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ႕ ဆက္သြယ္မႈလုပ္ငန္း မီဒီယာကို ကိုင္  ထားႏိုင္တဲ့သူက အဲဒီတိုင္းျပည္ကို ပိုင္ၿပီ . . .''ဆိုတဲ့အဆိုပါပဲ။ ကြၽန္ ေတာ္တို့စကားမႇာ ''ခါးပိုက္ထဲထည့္ ထားတယ္ဆိုတဲ့ စကားရႇိတယ္။ ပိုင္ တယ္၊ လိုသလိုေစခိုင္းလို့ရတယ္ဆို တဲ့ သေဘာေပါ့။ လူတစ္ေယာက္ (သို့မဟုတ္)လူတစ္စုဟာ ႏုိင္ငံတစ္ ႏိုင္ငံမႇာ''မီဒီယာ''ကို ခါးပိုက္ထဲ ထည့္ထားႏိုင္ရင္ အဲဒီႏိုင္ငံကို သူ(သို့ မဟုတ္)သူတို့ပိုင္သြားၿပီလို့ ဆိုပါ တယ္။ ဆက္ၿပီး နားလည္ရမႇာက ႏိုင္ငံကို ပိုင္သြားၿပီဆိုတာ အဲဒီႏုိင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအာဏာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ စီးပြားေရးအာဏာ၊ အာဏာေတြအား လံုးကို ရသြားၿပီ၊ ပိုင္သြားၿပီလို့ ဆိုလို တာပါပဲ။ ၂။ အရင္ေခတ္ေတြတုန္းကဆိုရင္ ေျပာခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီးပြားေရးအာဏာေတြ (အားလံုး ကိုေပါင္းၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာ state Power လို႔ သံုးပါတယ္။) အဲဒီႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို ရယူခ်င္တယ္ဆိုရင္ စစ္တပ္၊ ရဲတပ္စတဲ့ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြကိုသံုးၿပီး တစ္နည္းေျပာရင္ တင့္ကားေတြ၊ အေျမာက္ေတြ၊ ေသနတ္ေတြကိုသံုးၿပီး အာဏာကိုရယူတယ္။ ရတဲ့အာဏာကိုလည္း တင့္ကားေတြ၊ အေျမာက္ေတြ၊ ေသနတ္ေတြနဲ႔ ခိုင္ျမဲတည္တံ့ေအာင္ လုပ္ရတယ္။ ခ်ဳပ္ေျပာရရင္ အင္အားသံုးတယ္။ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တယ္။ အဲသလို လက္နက္အင္အားသံုးၿပီး လက္ရႇိအစိုးရတစ္ရပ္ကို ျဖဳတ္ခ်တာ၊ ဖယ္ရႇားတာကို အားလံုးသိတဲ့အတိုင္း ''အာဏာသိမ္းတယ္''လို႔ ေခၚတယ္။ အသံုးတြင္ေနတဲ့ ေ၀ါဟာရက . . . Coup detat  လို႔ ေခၚတယ္။ မူလ ျပင္သစ္စကား။ အသံထြက္က (ကူးေဒတာ)။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာ (ကု-ပ္) လုပ္တယ္လို႔ (ပေစာက္အသံထြက္) နဲ႔ ေျပာေနၾကတယ္။ ထားပါေတာ့။ ဒါအေရးမႀကီးပါ။  အေရးႀကီးတာက အစိုးရတစ္ရပ္ကို ႐ုတ္ျခည္းျဗဳန္းခ နဲျဖဳတ္ခ်လိုက္တာ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ အလစ္အငိုက္မႇာ လႈပ္ရႇားေဆာင္ရြက္လိုက္တာ၊ လက္နက္အင္အားသံုးတာေတြဟာ ''ကူးေဒတာ''ရဲ႕ လကၡဏာေတြ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာပါပဲ။ အဲဒီလိုအာဏာကို ရၿပီးတဲ့ေနာက္မႇာလည္း ရတဲ့အာဏာတည္တ့ံခိုင္ျမဲေအာင္ လက္နက္အင္ အားကိုပဲ သံုးတယ္။ လူေတြကို မလႈပ္ႏိုင္ေအာင္ အေၾကာက္တရားကိုဖန္တီးၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္တယ္။ အာဏာကို ထိန္းသိမ္းတယ္။ အခု ေခတ္မီတိုးတက္လာတဲ့အခါမႇာ... အဲဒီလိုစစ္တပ္၊ ရဲတပ္၊ တင့္ကား အေျမာက္၊ ေသနတ္ေတြမသံုးေတာ့ ဘူး။ မီဒီယာကိုပဲ အပိုင္ကိုင္ထားၿပီး အာဏာတည္ျမဲေအာင္ လုပ္တယ္။ ဘာအဓိပၸာယ္ကို ေျပာခ်င္သလဲ။ မီဒီယာဟာ တင့္ကားေတြ အေျမာက္ေတြထက္ တန္ခိုးႀကီးတယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ပါပဲ။ ၃။ မီဒီယာဆိုတာ ဘာတုန္း။ အားလံုးသိၿပီးသား မဟုတ္လား။ သိၿပီးသားထပ္ေျပာေတာ့ လွ်ာရႇည္သလို ျဖစ္ မေနဘူးလား။ တစ္ခုေတာ့ရႇိရဲ႕။ ဒီေန႔ ထင္ရႇားတဲ့ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္တစ္ေယာက္က အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမႇာ ''မီဒီ ယာ'' Media နဲ႔ ''မီဒီယမ္'' medium မႇားေျဖတယ္။ အဲဒါကို ဂ်ာနယ္အယ္ဒီတာကလည္း ဒီအတိုင္း ထည့္ေပး လိုက္တယ္။ နည္းနည္း အ႐ုပ္မဆိုးဘူးလား။ ထားပါေတာ့။ ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက သိသလိုလို မသိသလို လို ေယာင္၀ါးေနၾကတာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေနာင္အခါက်ရင္ လူငယ္လူေတာ္ကေလးေတြ တက္လာမႇာပါ။ သူတို႔ လက္ထက္က်ရင္ အဆင္ေျပမႇာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ထားလိုက္ပါေတာ့။  ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ဆိုင္သေလာက္ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ၁။ သတင္းစာ၊ ၂။ ဂ်ာနယ္၊ ၃။ မဂၢဇင္း၊ ၄။ ေရဒီယို၊ ၅။ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားဆိုတဲ့ ငါးခုကိုရႇိတယ္။ (ဒီမီဒီယာငါးခုဟာ အဓိကအားျဖင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ information ေပးတဲ့ မီဒီယာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ာနယ္လစ္ဇင္ Journalism ေခါင္းစဥ္ႀကီးေအာက္မႇာ ထား တတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနသူေတြ ဒီလုပ္ငန္းနဲ႔ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္းေန သူေတြကို ဂ်ာနယ္လစ္ Journalist လို႔ ေခၚပါတယ္။ ''သတင္းသမား''လို႔ ဘာသာျပန္ခ်င္ပါတယ္။ ဒါကိုပဲ ''မီဒီ ယာသမား''လို႔ သံုးႏႈန္းတတ္ပါတယ္။ ဂ်ာနယ္လစ္ဇင္းနဲ႔ မီဒီယာ၊ ဒီေ၀ါဟာရႏႇစ္ခုဟာ အေရာေရာ အထပ္ ထပ္ရႇိၿပီး သေဘာတူတာ သံုးတတ္ၾကပါတယ္။) ဆက္ေျပာရမႇာက . . . အထက္မႇာ ေျပာခဲ့သလို တန္ခိုးႀကီး တဲ့ ဒီမီဒီယာသမားေတြဟာ ဘာလုပ္သလဲ။ ဘာလုပ္လို႔ သူတို႔ဟာ တင့္ကားေတြ၊ အ ေျမာက္ေတြထက္ တန္ ခိုးႀကီးရတာလဲ။ မီဒီယာသမားဟာ အမႇန္တရားနဲ႔ လူထု အမ်ားအက်ဳိးစီးပြားကို ဦးထိပ္ထားတယ္။ အမႇန္တရားနဲ႔ လူထု အမ်ားအက်ဳိးစီးပြားကိစၥမႇာ အျခားတစ္ဖက္နဲ႔ ယႇဥ္လာရင္ မီဒီယာသမားဟာ လူထုဘက္က ရပ္တည္ရမယ္။ လူထုဘက္ကပဲ ေနရမယ္။ ဘယ္သူ႔မ်က္ႏႇာမႇ မေထာက္ရဘူး။ လူထုမ်က္ႏႇာပဲ ေထာက္ရမယ္ . . . ၄။ မီဒီယာသမား/သတင္းသမား ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ ဘာလုပ္ၾကသလဲ။ စကားလံုးအႀကီးႀကီးေတြနဲ႔ ဟိတ္ႀကီး ဟန္ႀကီး ခမ္းခမ္းနားနား ေျပာမေနပါနဲ႔ေတာ့။ ႐ိုး႐ိုးလြယ္လြယ္ အရပ္သားနားလည္ေအာင္ေျပာ ရရင္ မီဒီယာ သမား(သတင္းသမား၊ ဂ်ာ နယ္လစ္ အတူတူပါပဲ။ ေနာင္အဆင္ေျပသလို သံုးသြားပါ့မယ္။) အဲဒီမီဒီယာသမားေတြဟာ သတင္းေတြေရးၾကတယ္။ နည္းနည္းခ်ဲ႕ေျပာရရင္ သတင္းအခ်က္အလက္ information ေတြကို ေရးၾကတယ္။ ဘာသတင္းေတြလဲ။ ဘယ္လိုသတင္းေတြလဲ။ ၁။ အမႇန္ေတြ၊ ၂။ လူထု အက်ဳိးစီးပြားရႇိတာေတြ ေရးရမယ္။ ဆိုခ်င္တာက မီဒီယာသမားေတြေရးတဲ့ သတင္းေတြဟာ မႇန္ရမယ္။ နည္းနည္း ခမ္းခမ္းနားနားေျပာရင္ အမႇန္တရားေတြျဖစ္ရမယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လူထုအက်ဳိးစီးပြားျဖစ္တဲ့ အခ်က္ ေတြ ျဖစ္ရမယ္။ ဒီႏႇစ္ရပ္ဟာ ဒဂၤါးေခါင္းနဲ႔ ပန္းလိုပါပဲ။ သတင္းမႇန္ေတြဟာ လူထုအက်ဳိးစီး ပြားေတြ ျဖစ္တယ္။ လူထုအက်ဳိးစီးပြားျဖစ္တာေတြကလည္း အမႇန္ေတြျဖစ္တယ္။ ဒီႏႇစ္ခ်က္ကို မီဒီယာသမားေတြက ''ဦးထိပ္ထား''ၾကတယ္။ သူတို႔ဘ၀မႇာ သူတို႔ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈမႇာ အေရးအႀကီးဆုံးလို႔ သေဘာ ထားၾကတယ္။ ဘယ္သူ႔မ်က္ႏႇာကိုမႇ မေထာက္မႇန္ရာကို ေရးတယ္ဆိုတာဒါပါပဲ။ ဘယ္သူ႔မ်က္ႏႇာမႇ မေထာက္ ဘူးဆိုရာမႇာလည္း သူတို႔ေထာက္ထားတဲ့ အေလးထားတဲ့ မ်က္ႏႇာဟာ တစ္မ်က္ႏႇာတည္းပဲ။ အဲဒါ ''လူထုမ်က္ႏႇာ'' ပဲ။ လူထုကလြဲလို႔၊ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္း၊ ဘယ္အသင္းအပင္း၊ ဘယ္လူစု၊ ဘယ္ပါတီရဲ႕ မ်က္ႏႇာ မႇ ေထာက္စရာမလိုဘူး။ စကားကုန္ေျပာရရင္ သတင္းအမႇန္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူထုမ်က္ႏႇာနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရယႇဥ္လာရင္၊ လူထုမ်က္ႏႇာပဲ ေထာက္ထားရမယ္။ အစိုးရမ်က္ႏႇာကို ေထာက္စရာမလိုဘူး။ အစိုးရ ဘက္ ကလိုက္စရာ မလိုဘူး။ အေလးအနက္ ဆင္ျခင္ၾကည့္ၾကေစလိုပါတယ္။ ၅။ ကမၻာေက်ာ္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ သာဓက တစ္ရပ္ရႇိပါတယ္။ ၁၉၈၂ ခုႏႇစ္မႇာ ျဖစ္ပြားတဲ့ ''ေဖာက္ကလန္ စစ္ပြဲ'' Falklands War မႇာ အဂၤလန္ ၿဗိတိန္သ်အစိုးရဘက္က မရပ္တည္ဘဲ သတင္းအမႇန္ အျဖစ္အပ်က္ အေျခအေနမႇန္ေတြကို ေရးသားထုတ္ ေ၀တဲ့အတြက္ ဘီဘီစီ BBC သတင္းဌာနႀကီးနဲ႔ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ အေခ်အတင္ျဖစ္ၾကတယ္။ အစိုးရက ''ဘီဘီစီ''ဟာ ဒီအေရးအခင္းမႇာ ႏုိင္ငံေတာ္ (ၿဗိတိသ်အစုိးရ)ဘက္က ရပ္တည္ၿပီးေရးဖို႔က အဓိကတာ၀န္ပဲ၊ အစိုးရကိုပဲ ေထာက္ခံေရးသားရမယ္လို႔ ဆိုလာတယ္။ ''ဘီဘီစီ''က . . . အႂကြင္းမဲ့ဘက္မလိုက္ျခင္း absolute impantiality ကို ျငင္းပယ္တယ္။ ''ဘက္''ကေတာ့ လိုက္ရမႇာပဲ။ ဘယ္ဘက္က လိုက္ရမလဲ။ ၁။ အမႇန္တရား၊ မႇန္ကန္ျခင္း၊ ၂။ တရားမွ်တျခင္း။ ၃။ တရား၀င္ျခင္း (matters of truth, justice, and legality) ဆိုတဲ့ ကိစၥေတြဘက္က လိုက္ရမယ္။ အဂၤလန္ ၿဗိတိသွ် အစိုးရက ေဖာက္ကလန္ ကြၽန္းကို စစ္တိုက္တာ ၁။ မမႇန္ဘူး။ ၂။ မတရားဘူး၊ ၃။ တရားမ၀င္ဘူးဆိုရင္ မီဒီယာသမားဟာ သူ႔သဘာ၀ အရ အဂၤလိပ္ အစိုးရဘက္က မလိုက္ႏိုင္ဘူး။ အစိုးရဘက္က မရပ္တည္ႏိုင္ဘူးလို႔ ''ဘီဘီစီ''က ေၾကညာေရး သား တယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ဟာ ကမၻာေက်ာ္ပါတယ္။ မီဒီယာသမားေတြရဲ႕ ဂုဏ္ေရာင္ထြန္းေျပာင္တဲ့ ကိစၥႀကီး လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သမိုင္းလည္း ၀င္ပါတယ္။ စကားသံုးကို ျပန္ခ်ဳပ္ရရင္ ၁။ မီဒီယာဆိုတာ အင္မတန္ တန္ခိုး သတၲိ ႀကီးမားတယ္။ ၂။ မီဒီယာ သမားဟာ အမႇန္တရားနဲ႔ လူထု အမ်ားအက်ဳိးစီးပြားကို ဦးထိပ္ထားတယ္။ ၃။ အမႇန္တရားနဲ႔ လူထု အမ်ားအက်ဳိးစီးပြား ကိစၥမႇာ အျခားတစ္ဖက္နဲ႔ ယႇဥ္လာရင္ မီဒီယာသမားဟာ လူထုဘက္က ရပ္တည္ရမယ္။ လူထုဘက္ကပဲ ေနရမယ္။ ဘယ္သူ႔မ်က္ႏႇာမႇ မေထာက္ရဘူး။ လူထုမ်က္ႏႇာပဲ ေထာက္ရမယ္လို႔ .  .  . အက်ဥ္းခ်ဳပ္ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။